Tái bảo hiểm tại thị trường mới nổi - hàng dễ vỡ

Rất nhiều nhà tái bảo hiểm nhảy dù vào các thị trường Mỹ la tinh, châu Phi và châu Á nhưng các thị trường này có một số khó khăn nhất định liên quan đến qui tắc pháp luật và cơ quan quản lý.

Kể từ khủng hoảng tài chính, các thị trường tái đang đổ dồn vào khu vực mới nổi bao gồm một phần châu Á, Phi và châu Mỹ la tinh, khi các công ty đang gia tăng cạnh tranh tại khu vực với một loạt các dịch vụ mới. Có rất nhiều khu vực trên thế giới gần như miễn nhiễm với khủng hoảng tài chính toàn cầu và đó là cơ hội vàng cho các doanh nghiệp đào sâu tìm kiếm lợi nhuận.

Các công trình lớn được xây dựng tại khu vực này có giá trị đặc biệt lớn, vài chục tỷ đô la Mỹ, cho các dự án cơ sở hạ tầng. Bảo hiểm và tái bảo hiểm là nguồn bảo vệ tài chính cho các công trình dạng này đảm bảo tài chính trước mọi sự cố.

Cùng lúc đó, các cơ quan quản lý tại các nước đã nhìn thấy nguyên nhân cơ bản của khủng hoảng tài chính và thắt chặt qui tắc pháp luật phòng tránh rủi ro khủng hoảng có thể lặp lại.

Bài toán cho tái bảo hiểm

Trong khi nhu cầu tăng trưởng nóng tại một số khu vực, thì năng lực tài chính tái/bảo hiểm bảo vệ cho các công trình này lại càng trở nên khó khăn. Mặc dù các cơ quan quản lý tìm cách bảo vệ tối đa cho người được bảo hiểm với các qui tắc pháp luật khắt khe thì nó có vẻ không tương thích với chủ trương của chính phủ là bằng mọi giá giữ lại nguồn tài chính cũng như lợi nhuận tài chính trong nước.

Các công ty tái bảo hiểm tại địa phương, càng ngày càng gặp khó trong việc đảm bảo các yêu cầu pháp luật cũng như tài chính của cơ quan quản lý, trong khi chính phủ thì lại không ưa mấy các công ty tái bảo hiểm quốc tế cũng như các trung tâm bảo hiểm toàn cầu khi họ kiếm được nguồn lợi nhuận từ quốc gia mình.
Đương nhiên, không phải là cách chiếm đoạt đơn giản đập phá và tranh cướp từ các tổ chức kinh doanh ngoại quốc.

Một báo cáo của AM Best cho thấy "Một số các công ty tái bảo hiểm thâm nhập vào thị trường châu Phi, Mỹ la tinh, Trung quốc và Trung đông thông qua đầu tư trực tiếp cũng như liên doanh liên kết. Các cơ hội đầu tư này có thể cho nhà đầu tư ích lợi về đa dạng danh mục đầu tư, ổn định lợi nhuận trong môi trường kinh doanh toàn cầu càng ngày càng cạnh tranh giảm phí và nhu cầu tái/bảo hiểm đang suy giảm." Nhưng báo cáo cũng cho thấy vấn đề quản lý rủi ro và tìm kiếm nhân sự cấp cao là một bài tập về nhà vô cùng quan trọng trước khi đưa ra một quyết sách chiến lược."

Một báo cáo khác của Fitch Ratings cho rằng "Khi các công ty tái bảo hiểm quản lý nhu cầu tái/bảo hiểm ngày càng suy giảm ở thị trường già, thì các công ty toàn cầu buộc phải cấp vốn mạnh và năng lực tái bảo hiểm cho các khu vực mới nổi đáp ứng nhu cầu tăng lên của họ bao gồm một phần khu vực châu Mỹ la tinh, Á Thái bình dương, Phi và Trung đông"

Fitch cho rằng ngành tái bảo hiểm toàn cầu khá thận trọng trong việc triển khai kinh doanh tại khu vực đang phát triển, nhưng họ cho rằng khu vực các nước mới nổi có vai trò quan trọng trong việc đa dạng hóa rủi ro. Đối với các doanh nghiệp tái bảo hiểm địa phương, đây là một mối đe dọa.

Để ngăn chặn đà tiến công của các nhà tái bảo hiểm toàn cầu, các công ty tái bảo hiểm nôi địa đang từng bước mở rộng bàn đạp của mình trong khu vực, hoặc châu lục của mình thậm chí có thể nới rộng phạm vi. Liên minh IRB Brasil-Re và Africa Re là một ví dụ điển hình. Hai nhà tái bảo hiểm khu vực mạnh tìm kiếm cơ hội tại địa bàn của nhau.

Châu Mỹ La tinh

AM Best "Ngoài việc mở rộng thêm hoạt động tại Agentina, IRB đã từng bước đăng ký làm nhà tái bảo hiểm tại Peru, Mexico, Columbia, Paraguay, Uruguay và Ecuador và đang chuẩn bị thêm ở Venezuela, theo báo cáo tài chính của họ. Đây là có thể là cách của một nhà tái bảo hiểm tăng trưởng phạm vi hoạt động trên diện rộng nhưng với một thương hiệu chưa mạnh hay là mở đường quốc tế bằng cách cạnh tranh trên các khu vực địa lý điều kiện pháp luật tương đồng với hệ thống pháp luật của Brazil."

Nhưng thực tiễn rõ ràng không đơn giản, Carlos Fane, ủy viên hội đồng Mayer Brown, Một loạt các qui phạm pháp luật đã được ban hành tại khu vực nhằm thắt chặt quản lý đối với các công ty tái/bảo hiểm trên toàn khu vực.

Ví dụ ở Ecuador, Mexico, Argentina. Mặc dù thị trường bảo hiểm Ecuador khá nhỏ, trước đây có khoảng 45 công ty bảo hiểm và hầu hết các công ty này đã không đủ đảm bảo yêu cầu tài chính theo qui phạm pháp luật mới, trong khi nhu cầu bảo hiểm cho các công trình lớn lại tăng cao đặc biệt là dầu khí.

"Argentina là một ví dụ rất sinh động," Fane , "Trong khi các quốc gia khác tại khu vực chạy theo xu hướng mở cửa thị trường, thì chính phủ lại xoay 180 độ, với lý do quan trọng là giữ nguồn vốn trong nước."

Kết quả là thị trường bị teo lại, và hiện nay chính phủ Argentina yêu cầu các công ty bảo hiểm phải nâng yêu cầu tối thiếu vốn pháp định lên gấp đôi khoảng 60 tỷ pê sô tương đương 10.5 tỷ đô la Mỹ điều này càng làm trầm trọng thêm tình hình.

Tại Mexico, một qui định mới yêu cầu đảm bảo tài chính của công ty bảo hiểm đã được dự thảo và ban hành vào năm 2015.

"Tôi cho rằng, đây là một biện pháp phòng tránh rủi ro khủng hoảng tài chính lặp lại, mặc dù nó chưa thực sự ảnh hưởng lên châu Mỹ la tinh. Dù sao đi nữa, mọi thứ đều đã an bài."

Theo Swiss Re trên 73 tỷ đô la Mỹ là tổng phí bảo hiểm phi nhân thọ tại thị trường châu Mỹ la tinh trong năm 2012. Năm 2014 đánh dấu thập niên châu Á với phí bảo hiểm có thể vượt mặt thị trường Bắc Mỹ và Tây Âu

Tại châu Á.

Các công ty tái bảo hiểm khu vực vẫn tiếp tục phục hồi sau các thiên tai xảy ra trong 2011. AM Best cho rằng, "Độ vốn của các công ty tái bảo hiểm khu vực châu Á đã sút giảm nghiêm trọng kể từ 2011. Nổi bật là Thai Re và Asian Re vốn và lợi nhuận giảm 86% và 57%. Tuy nhiên, hầu hết các nhà tái bảo hiểm đã phục hồi vốn ngay sau đó và thay đổi năng lực hấp thụ rủi ro, tăng cường kỹ thuật thẩm định rủi ro cũng như năng lực tài chính trong năm sau đó 2012."

Triển khai vốn vào ngành tái bảo hiểm tăng trở lại, với dòng vốn bơm cùng một lúc từ ba nguồn, là các công ty tái trong nước, nhà tái khu vực, và nhà tái toàn cầu, với mức tăng hai con số. Thị trường Bermuda và Lloyd's cũng đã tham chiến tại Singapore trong 2 năm gần đây.

Châu Phi

Nhu cầu tái bảo hiểm tại châu Phi gia tăng chóng mặt do nhu cầu bảo vệ cho các công trình hạ tầng, nông nghiệp và nhu yếu phẩm. Nhu yếu phẩm là một ví dụ của bài toán tài chính của các công ty bảo hiểm khu vực. Mặc dù chỉ cần năng lực tài chính bảo hiểm vừa phải cho hàng nhu yếu phẩm, nhưng tại một số nước 100% tái bảo hiểm phải chuyển ra nước ngoài, vì thiếu năng lực tài chính để giữ lại trong nước. 720 triệu đô la Mỹ phí tái bảo hiểm chuyển vào thị trường Lloyd's trong năm 2012 từ châu Phi, theo Hope Murera, trưởng phòng Zep Re. Các công ty tái bảo hiểm tại khu vực bắt đầu tiến đánh các thị trường phi truyền thống của mình. Zep Re và Kenya Re đang đặt chân vào khu vực tây Phi trong khi Ghana Re và Continental Re đông tiến. Murera "Vốn là vấn đề lớn đối với các công ty tái bảo hiểm quốc gia. Hơn nữa chính phủ các nước ngày càng để ý đến viêc giữ lại vốn trong nước ép năng lực tài chính tái bảo hiểm trong nước phải phát huy tối đa. Do vậy các công ty tái bảo hiểm phải tìm giải pháp liên kết.

Murera đưa ra một số nghi vấn cho ngành tái/bảo hiểm. "Khi thị trường bị phân mảnh "li ti mô", năng lực phân tích thẩm định các rủi ro lớn đặc biệt cũng như năng lực tài chính dành cho các rủi ro đó sẽ bị thiếu nghiêm trọng. Vậy các nhà quản lý sẽ buộc các công ty phải sát nhập để có năng lực tốt hơn, hay chúng ta tiếp tục con đường xa rời kỹ thuật thẩm định bảo hiểm? Nếu tất cả các quốc gia đều áp dụng biện pháp giữ vốn trong nước bằng cách tận dụng tối đa năng lực tài chính tái bảo hiểm trong nước trước khi ra quốc tế, thì chính phủ cũng phải chấp nhận là nguồn vốn tài chính tái bảo hiểm trong nước vốn dĩ ít ỏi phải gánh nặng thêm, và hệ quả là các công ty này có đủ sức để vươn ra khu vực với năng lực tài chính quá ít ỏi?
Có lẽ các thị trường mới nổi sẽ có câu trả lời trong các năm sắp tới.

Global [Re]Insurance, Winter 2013 trang 32-33
www.globalreinsurance.com

Thông tin tái bảo hiểm - Doãn Quỳnh Trang